Geschiedenis

Heideburen 41 / Nieuwburen 56

Bord 7

Het echtpaar Borger aan de Heideburen 41 heeft een meubelzaak in Heerenveen. Als het Joodse ondernemersechtpaar Tof aan de Lindegracht moet onderduiken, rijdt Jacob Borger de dag erna de vrachtwagen voor, haalt alle meubels uit het woonhuis en verspreidt die over zijn opslag en bij de overburen op Nieuwburen 56, het echtpaar Overdiep. Joop Overdiep, die in Heerenveen Drukkerij Van der Vegt & Overdiep heeft, en zijn vrouw Teun zijn diep betrokken bij het verzet. Teun onder andere als koerierster en Joop zorgt er mede voor dat er Amsterdamse voetballertjes in de hongerwinter naar Heerenveen komen om hier op te vangen. Joop en Teun Overdiep hebben aan het eind van de oorlog het echtpaar Tof in de onderduik.

JACOB en JENTE BORGER + JOOP en TEUN OVERDIEP

Voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog woont het echtpaar Jacob (Jaap) en Jente Borger aan de Heideburen 41. Borger heeft een meubelzaak in Heerenveen (later, na de oorlog, aan de Dracht). Schuin tegenover Borger, aan de Nieuwburen 56, woont het echtpaar Joop en Teun Overdiep. Joop Overdiep heeft in Heerenveen Drukkerij Van der Vegt & Overdiep (later, na de oorlog, op het Gemeenteplein in de oude Bewaarschool).

Teun Overdiep is in de Tweede Wereldoorlog koerierster en verspreidt onder andere De Koerier, de verzetskrant die in Heerenveen gedrukt wordt als tegenhanger van het Nieuwsblad van Friesland (De Hepkema) die nu onder Duitse controle is. Joop Overdiep, ook betrokken bij het jeugdvoetbal van VV Heerenveen, haalt namens de voetbalvereniging jonge voetballertjes uit Amsterdam uit de hongerwinter naar Heerenveen.

Hulp aan familie Tof

In augustus 1942 moet de Joodse Abraham (Bram) Tof, die met zijn echtgenote Johanna Tof-Wolf een textielzaak heeft aan de Lindegracht 13, zich melden om naar Westerbork te gaan. Eerder al heeft dit ondernemersechtpaar de winkel moeten sluiten op bevel van de Duitsers. Joop en Teun Overdiep hebben alvast huisraad overgenomen van de Tofs, omdat Bram, en ook Johanna en zoontje Moritz, eens zullen moeten onderduiken.

Nadat Bram in augustus is ondergedoken in Katlijk, zijn in oktober 1942 ook Johanna en Moritz aan de beurt. Daags na de onderduik komt meubelwinkelier Jacob Borger meteen in actie. Hij rijdt de vrachtwagen voor en alle meubels in het woongedeelte boven de zaak worden meegenomen onder de ogen van de Duitsers en de NSB-winkelier, die de winkelvoorraad heeft overgenomen zonder

deze te vergoeden aan Tof. Borger brengt de meubels deels onder in zijn loods en een ander deel wordt bij zijn overburen, de Overdieps, gestald, waaronder het bed.

Joop Overdiep haalt daarna, in februari 1943, ook de zus van Johanna, Mies Nieweg-Wolf en haar dochtertje Sara, uit Groningen naar Friesland om hier onder te duiken. Als het onderduikadres van Bram en Johanna Tof in Katlijk te gevaarlijk wordt – de buurman blijkt een NSB’er te zijn – nemen Joop en Teun het echtpaar Tof zélf in de onderduik. Bram en Johanna Tof zijn helemaal ontroerd als ze daar in hun eigen huwelijksbed kunnen slapen.

Ontsnapt uit Westerbork

Jacob en Jente Borger helpen in september 1944 ook nog twee Joodse broers die uit Westerbork zijn ontsnapt. Via Assen zijn ze naar Heerenveen gegaan, omdat een van hen meubelhandelaar Borger goed kent. Jacob Borger brengt de beide mannen met zijn vrachtwagen naar Lemmer en smokkelt ze de Lemmerboot naar Amsterdam op, terwijl de Duitsers alle passagiers aan het controleren zijn.